گروه آموزشی واجد گام به گام و حل دروس ریاضی علوم اجتماعی عربی فارسی زبان
مطالعات اجتماعی هشتم: فعالیت صفحه 59
2- ـ کاربرگه شماره (6) منشور حکومتی امام علی (ع) را انجام دهید.
کاربرگه شماره (6)
وقتی امیرالمؤمنین علی (ع) ،مالک اشتر یکی از یاران خود را به حکومت مصر منصوب کرد، به او نامه‌ای نوشت. این نامه یکی از مهمترین اسناد سیاسی و حقوقی تاریخ اسلام است. در این نامه ،امام ویژگی‌های حکومت اسلامی، و روابط متقابل مردم و حاکمان را بیان کرده است.
فرازهایی از این نامه را مرور کنید و بگویید هر فراز مربوط به کدام یک از اصول حکومتی آن حضرت است.
عکس:
فرازهایی از نامه علی(ع) به مالک اشتر فرماندار مصر: ای مالک….
1- از خدا بترس و از هر چه درکتاب خود بدان فرمان داده است، اطاعت کن.
2- بدان که بهترین چیز برای والی (حاکم یک شهر یا منطقه) نیکی کردن در حق مردم و کاستن از رنج و درد آنان است.
3- همه ی کارهای کارگزاران را تحت نظر بگیر و بازرسان مخفی از میان مردمانی که اهل صدق و وفا هستند بر آنان بگمار.
4- گروه ناتوانان و بینوایان به عدالت تو نیازمند تر از دیگرانند و چنان باش که برای یک یک آنان در پیشگاه خداوند، عذری داشته باشی.
5- با مردم و در میان مردم باش که دوری از آنان سبب می شود که از امور ملک آگاهی اندک داشته باشی.
6- اجرای حق را درباره ی هر که باشد، چه خویشاوند و چه بیگانه، لازم بدار.
7- اگر دشمنت تو را به صلح فراخواند، از آن روی نگردان که خشنودی خدای در آن نهفته است.
8- مهربانی به رعیت (مردم) و دوست داشتن آنها و لطف در حق ایشان را شعار دل خود ساز.
9- هر که بر بندگان خدا ستم کند، افزون بر بندگان، خدا نیز دشمن او خواهد بود.
10- هر که خراج(مالیات) طلبد و زمین را آباد نسازد، شهرها و مردم را هلاک کرده است.
اصول حکومتی امام علی (ع):
الف) عدالت
ب) توجه ویژه به تهیدستان و ضعیفان
پ) نظارت بر رفتار کارگزاران
ت) خداترسی و پرهیزگاری
ث) توجه به عمران و آبادی
ج) پرهیز از ظلم و ستم
چ) صلح طلبی
ح) عطوفت و مهربانی نسبت به مردم
خ) ارتباط نزدیک با مردم
د) نیکی کردن به مردم
نامه 50 نهج البلاغه
جواب:
1- (ت)
2- (د)
3- (پ)
4- (ب)
5- (خ)
6- (الف)
7- (چ)
8- (ح)
9- (ج)
10- (ث)
مطالعات اجتماعی هشتم: فعالیت صفحه 59
4- با مطالعه درس، سه ویژگی برای حکومت معاویه بنویسید. این ویژگی‌ها چه مغایرتی با دستورات اسلام داشت؟
- خلافت را موروثی کرده و یزید را جانشین خود انتخاب کرد. (مغایرت: بنا به سنت پیامبر حاکم باید عادل باشد و انتخاب او با خواست مردم انجام شود که برخلاف سنت پیامبر بود).
- به پیمان خود با امام حسن وفادار نماند و با فریبکاری قدرت را به دست گرفت. (مغایرت: اسلام دین صداقت و درستی است و در آن دروغی وجود ندارد).
- بیت المال را در میان خودشان تقسیم می‌کردند و با پول و مقام اشخاص بانفوذ و قدرتمند را جذب خود می‌کرد. (مغایرت: در دین اسلام استفاده شخصی از اموال عمومی حرام است).